Chàng thủ thư khuyết tật với những sáng tác giàu cảm xúc

Hơn 30 năm qua, tuy đôi chân yếu ớt, đi lại khó khăn, nhưng tâm hồn anh luôn tràn đầy tinh thần lạc quan và nghị lực sống. Yêu học trò, ham đọc sách và làm bạn với sách mỗi ngày, thủ thư Nguyễn Hà Hải còn có niềm đam mê viết truyện, sáng tác thơ văn. Những mẩu truyện ngắn được chắt ra từ cảm xúc, từ hồi ức, kỷ niệm thời thơ ấu in sâu trong tiềm thức với lòng biết ơn sâu sắc mà tác giả Nguyễn Hà Hải dành tặng cho người thân đã được chọn lọc và tập hợp trong hai tập truyện: “Món quà Trung thu” (NXB Kim Đồng, 2015) và “Cậu bạn tí hon” (NXB Kim Đồng, 2017).

Lối kể chuyện hồn nhiên, chân thật, mỗi câu chuyện nhỏ trong tập truyện “Món quà Trung thu”: Tiếng còi tàu, Chuồn chuồn kim, Buổi học đầu tiên, Cánh diều khát gió, Cô Hoa, Mợ tôi, Món quà Trung thu, Nắm cơm kỳ diệu, Thần tượng trong tôi... giống những món quà ngập tràn tình yêu thương ấm áp ngọt ngào của tác giả dành tặng cho thiếu nhi. Những trang sách đưa các em nhỏ đến với câu chuyện tuổi thơ của nhân vật Tôi có biệt danh là Cún cùng những người bạn như Minh Sứt, Thắng Đen, Ly, Tuấn, Hồng, Hà và đặc biệt là Long - “Trăng rằm như dát vàng xuống khoảng sân, gió thu luồn qua các kẽ lá. Đêm trung thu, các bạn nhỏ háo hức với màn biểu diễn văn nghệ, rước đèn ông sao, phá cỗ... thì Cún còn có một niềm vui đặc biệt đấy là làm quen với Long, một người bạn mới cũng tật nguyền nhưng có trái tim ấm áp. Hai đứa trẻ tựa vào nhau tạo nên một sức mạnh diệu kì, làm cho tình yêu lan tỏa...”- (Món quà Trung thu).
Đến tập truyện “Cậu bạn tí hon” cũng vẫn là những trang nhật ký tuổi thơ nhưng ăm ắp hoài bão, ước vọng và dạt dào tình cảm mênh mông của mẹ, của ngoại, của thầy cô, bạn bè dành tặng cho cậu bé chịu nhiều thiệt thòi - “Bạn hãy khắc tên mình lên chiếc lá, rồi cuộn lại thành cái bồ hèo, hay cái mũ nhỏ xinh tung lên và hứng lấy, hãy vẽ một đường chỉ dài để kéo những ngôi sao nhỏ đang nhoẻn miệng cười phía bầu trời cao kia xuống gần bên bạn để cùng chơi trò trốn tìm sau những đống rơm còn thơm mùi của đất, của hương trời và cả mồ hôi của mẹ...”
Ngoài truyện ngắn, thơ chính là thể loại mà tác giả Hà Hải say mê gửi vào đó dòng chảy cảm xúc nội tâm bất tận. Anh viết về thiếu nhi, về cuộc sống muôn màu với góc nhìn lạc quan, hồn hậu. Đọc thơ Hà Hải dễ dàng gặp những hình ảnh thân thuộc của đời sống thôn quê bình dị, giàu xúc cảm: “Xuân về xanh biếc lá dong/Gió ru cây cải trổ ngồng đơm hoa/Cái tôm, cái tép theo bà/ Cùng đi chợ Tết mua quà đầy năm/Đã qua rồi mấy cữ xuân/Ta như mây trắng trong lồng ngực em/ Khẽ khàng chạm mặt tháng Giêng/Cỏ non dạm ngõ, lòng thiêm thiếp lòng” (Cảm tác mùa xuân); Nắng chiều vắt qua lưng núi/Hoàng hôn nhuộm đỏ mặt sông/Con đò nằm nghe gió thổi/Hoa xoan nhuộm tím má hồng” (Hoàng hôn)...

Thủ thư Nguyễn Hà Hải hướng dẫn học sinh đọc sách.

Mạch nguồn cảm hứng cho Hà Hải viết truyện, làm thơ là những câu chuyện đời sống bình dị quanh mình, là những mùa trung thu với góc sân và khoảng trời thơ ấu... Tác giả thổ lộ: Hàng ngày, vẫn trên con đường quen thuộc, tôi đi xe lăn từ nhà đến trường, các em học sinh đi bên cạnh kể tôi nghe bao chuyện ở lớp, ở trường, những câu chuyện không tên, dí dỏm, giúp tôi thêm yêu cuộc sống. Tôi cảm thấy có ý nghĩa hơn khi mình được sống trên cuộc đời này. Đó cũng là nguồn cảm hứng để tôi viết, viết cho bản thân mình, viết cho các em, viết cho cuộc sống, viết để tồn tại và viết để thêm yêu những gì mình đang có”.
Thiệt thòi hơn bạn bè đồng trang lứa song bù lại suốt hành trình đến trường chinh phục con chữ và thực hiện ước mơ, Hà Hải may mắn luôn có mẹ đồng hành động viên. Mẹ là đôi chân của anh, là ánh sáng cuộc đời, là tình yêu thương vô bờ bến, là niềm vui, động lực, truyền tiếp cho anh sức mạnh vươn lên vượt qua những mặc cảm tự ti để mở cánh cửa mới cho cuộc đời. Mẹ trao cho anh tất cả những gì mẹ có. Ròng rã 12 năm học phổ thông, bất kể nắng mưa, đều đặn sáng mẹ đưa, trưa mẹ đón. Tiếp đó là 4 năm Đại học, mẹ lại cùng anh khăn gói lên Hà Nội ở trọ để hàng ngày đẩy xe lăn đưa anh đến giảng đường.
Hình ảnh người bà, người mẹ tần tảo sớm khuya cứ lặp đi lặp lại trong những sáng tác của Hà Hải một cách tự nhiên như hơi thở, như dòng máu ấm nóng chảy trong huyết mạch. Anh viết: “Khói trời vẽ ánh trăng quen/Tóc thơm bồ kết nhuộm đen mắt buồn/Mẹ hong vị khói khô giòn/Đẫm sương mái bạc cho con xanh mầm” (Khói quê đời mẹ); “Bao năm tần tảo cuộc đời/Tiếng ru ướt đẫm vành nôi cháu nằm/Mái đình cong vút ánh trăng/Cò đêm bay lạc vào trong miếng trầu” (Ngoại tôi); “Ôi dáng mẹ ta gánh cả rổ sao rằm/Châm ánh sáng trong đèn lồng ta rước...” (Về lại với mùa thu).
Ghi dấu ấn với bạn đọc qua những tập truyện ngắn cùng nhiều bài thơ giàu cảm xúc, năm 2023, Nguyễn Hà Hải được xét kết nạp là hội viên Hội VHNT tỉnh Bắc Ninh. Nhiều tác phẩm của anh được chọn đăng trên Tạp chí Người Kinh Bắc và một số ấn phẩm văn học nghệ thuật của các tỉnh, thành phố. Năm 2021, tác phẩm “Phố xưa” của anh đạt giải Cuộc thi sáng tác Văn học về đề tài “Bắc Ninh trong hành trình xây dựng để trở thành thành phố trực thuộc Trung ương”.
Tốt nghiệp Đại học ngành Thông tin Thư viện của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), giỏi chuyên môn nghiệp vụ lại vốn là người yêu sách và yêu trẻ, chàng thủ thư khuyết tật Nguyễn Hà Hải không ngừng tìm kiếm cơ hội để bổ sung, mở rộng tài nguyên tư liệu sách báo và phát triển các hoạt động thư viện nhà trường. Đối với đồng nghiệp và các thế hệ học trò, Nguyễn Hà Hải không chỉ là một thủ thư tận tụy với công việc mà còn là tấm gương nghị lực sáng ngời ý chí vươn lên, truyền cảm hứng sống một cuộc đời với tinh thần phù sa, đầy ý nghĩa.