Lan tỏa phong trào khuyến học, khuyến tài

Đến thôn Mỹ Duệ nhận thấy những đổi thay tích cực. Chủ yếu phát triển kinh tế nhờ nông nghiệp song với hướng đi đúng đắn cùng với sự nỗ lực, quyết tâm của mỗi người dân nên đời sống vật chất, tinh thần của các hộ dân ngày càng nâng cao. Các tuyến đường trong thôn được trải bê tông to đẹp, vệ sinh sạch sẽ. Trong làng giờ nhiều nhà cao tầng hiện đại thay thế những nếp nhà xưa cũ. Đặc biệt, cán bộ và người dân nơi đây luôn đoàn kết, cùng nhau thực hiện tốt các qui ước, hương ước xây dựng làng văn hóa, quan tâm đến công tác khuyến học, khuyến tài, tạo điều kiện cho học sinh học tập. Cũng bởi vậy, 20 năm liên tục, Mỹ Duệ được công nhận là làng văn hóa.
Tiêu biểu trong các dòng họ làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài ở thôn Mỹ Duệ có dòng họ Nguyễn Đình. Ông Nguyễn Đình Chế, Trưởng Ban khuyến học của dòng họ cho biết: Dòng họ Nguyễn Đình thôn Mỹ Duệ có lịch sử gần 300 năm, hiện có 80 gia đình, hơn 300 nhân khẩu, chủ yếu sinh sống trong thôn. Một số người công tác và sinh sống ở các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh và các tỉnh bạn. Từ xa xưa, dòng họ đã quan tâm đến việc học hành của con cháu. Cụ tổ của dòng họ là cụ Nguyễn Thọ Xuân, từng đỗ Tú tài, sau về thôn Mỹ Duệ mở trường dậy học, lập lên dòng họ Nguyễn Đình. Các đời sau cũng luôn quan tâm đến việc học tập, thi cử của con em. Bước vào thời kỳ đổi mới, mặc dù điều kiện kinh tế của nhiều gia đình còn khó khăn bởi chỉ trông chờ vào sản xuất nông nghiệp, song các gia đình luôn nỗ lực dậy bảo con cháu cố gắng học tập, rèn luyện trở thành người có ích cho xã hội.

Đại diện Ban khuyến học dòng họ Nguyễn Đình vinh danh những người có nhiều đóng góp cho công tác khuyến học, khuyến tài.

Năm 2008, theo nguyện vọng chung của các gia đình, dòng họ thành lập Ban khuyến học gồm 9 thành viên. Từ khi thành lập, Ban khuyến học đã xây dựng Quy chế hoạt động, lập 2 cuốn sổ, một cuốn ghi chép sự ủng hộ của các tập thể, cá nhân, thành viên trong dòng họ và một cuốn ghi chép lại danh sách những người đạt thành tích trong giảng dậy, học tập hằng năm để lưu giữ và giáo dục truyền thống cho các thế hệ. Ban khuyến học dòng họ thường xuyên được kiện toàn, bổ sung nhằm hoạt động hiệu quả, đến nay, ban khuyến học có 10 người là những người có uy tín, trách nhiệm, tâm huyết với công tác khuyến học, những giáo viên nghỉ hưu... Ban khuyến học thường xuyên họp bàn để đề ra hoạt động phù hợp. Để có nguồn quỹ, hằng năm Ban khuyến học tổ chức kêu gọi các gia đình trong dòng họ đóng góp, ủng hộ. Hiện nay quỹ khuyến học của dòng họ đạt hơn 125 triệu đồng. Số tiền Quỹ được Ban khuyến học sử dụng trao thưởng cho các thành viên trong dòng họ có thành tích trong công tác, học tập và tổ chức các hoạt động hữu ích.
Nhiều việc làm thiết thực được Ban khuyến học triển khai như: Nhắc nhở, động viên các cháu học sinh học tập hằng ngày; nắm bắt, động viên, hỗ trợ học sinh gặp khó khăn; biểu dương kịp thời các cháu có thành tích trong học tập… Dòng họ tổ chức cho học sinh có thành tích cao trong học tập ra thăm Lăng Bác Hồ và Văn miếu Quốc Tử Giám; vinh danh, khen thưởng học sinh giỏi, học sinh đạt giải các kỳ thi hằng năm… Buổi vinh danh, trao thưởng có sự tham dự của đại diện các gia đình, học sinh đạt thành tích và được tổ chức tại nhà thờ họ. Việc trao thưởng diễn ra trang trọng, con cháu trong dòng họ thắp hương tưởng nhớ công đức của tổ tiên, kính cẩn báo cáo những thành tích đạt được trong 1 năm qua, đặc biệt là công tác giáo dục sau đó trao thưởng cho học sinh. Trong 15 năm qua, dòng họ Nguyễn Đình trao thưởng cho 1.059 học sinh đạt thành tích cao trong học tập, khen thưởng 15 Tiến sĩ, Thạc sĩ và hỗ trợ 46 lượt sinh có hoàn cảnh khó khăn với tổng số tiền khen thưởng, hỗ trợ gần 80 triệu đồng. Riêng năm học 2022-2023, dòng họ khen thưởng cho 75 học sinh đạt học sinh giỏi, đạt giải các kỳ thi, đỗ Đại học, hoàn thành chương trình Thạc sĩ, hỗ trợ học sinh nghèo vượt khó…
Theo ông Nguyễn Đình Chế, công tác khuyến học hiện đã lan tỏa sâu rộng, các gia đình đều tự nguyện tham gia đóng góp vào Quỹ Khuyến học; luôn quan tâm tạo điều kiện tốt nhất cho con em học tập, rèn luyện. Nhiều gia đình trong dòng họ trở thành gia đình khuyến học tiêu biểu, như gia đình cụ Nguyễn Đình Sửa, làm nông nghiệp nhưng nuôi con đạt học vị Tiến sĩ; nhiều gia đình có hai thế hệ đều đạt Thạc sĩ như gia đình ông Nguyễn Đình Khẩn, Nguyễn Đình Hà. Có người trở thành tấm gương tự học vươn lên như ông Nguyễn Đình Tạo, em Nguyễn Hải Hà... Đến nay, dòng họ Nguyễn Đình có 1 Tiến sĩ, 14 Thạc sĩ, hằng chục người tốt nghiệp Đại học và đang học Đại học. Ghi nhận những thành tích trong công tác khuyến học, khuyến tài, dòng họ được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam, UBND tỉnh, Hội Khuyến học tỉnh, huyện Lương Tài tặng nhiều Bằng khen, giấy khen. Có 4 thành viên trong Ban khuyến học dòng họ được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp khuyến học”.
 Việc dòng họ Nguyễn Đình thôn Mỹ Duệ quan tâm, làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài không chỉ thúc đẩy phong trào học tập, phát huy truyền thống tốt đẹp của dòng họ trong các gia đình thành viên mà qua đó lan tỏa phong trào khuyến học đến các dòng họ khác, góp phần tích cực vào quá trình xây dựng xã hội học tập, khơi dậy, phát huy truyền thống hiếu học, khoa bảng của quê hương, đất nước.