Tư vấn cai nghiện thuốc lá tại cộng đồng

“Hai cháu còn rất trẻ, mới ngoài 20 tuổi, cỡ tuổi con trai tôi, tôi thủ thỉ, nhẹ nhàng khuyên bảo. Với những kiến thức thu nhận được từ lớp tập huấn, tôi đã vận dụng theo cách dễ hiểu, gắn với thực tế. Hai bạn trẻ bày tỏ quyết tâm cai thuốc và thực tế đã cai thành công. Tôi rất vui vì điều đó và sẽ tiếp tục tư vấn bỏ thuốc lá đối với những người xung quanh, đồng thời cổ vũ các bạn đã cai được không tái nghiện trở lại” - chị Lý chia sẻ.

Cộng tác viên Nguyễn Thị Hương tư vấn bỏ thuốc lá tại cộng đồng.

Mang theo những kiến thức, kỹ năng được lớp tập huấn trang bị, chị Nguyễn Thị Hương, cộng tác viên y tế khu Cô Mễ, phường Vũ Ninh thử nghiệm tư vấn cai thuốc lá cho chính người thân, bạn bè xung quanh, bối cảnh tư vấn cũng rất đa dạng, từ quán cafe, trong các đám cưới, đám tang hay trong những buổi liên hoan. Theo chị Hương, người hút thuốc đều biết tác hại của thuốc lá, song hầu hết chưa biết tác hại cụ thể. Có người chia sẻ cố gắng cai thuốc lá vài lần nhưng chưa thành công, số khác nói sẽ hạn chế dần và cũng đã nghĩ đến việc bỏ thuốc lá song chưa có động lực, quyết tâm. “Hầu hết mọi người đều thiện chí khi tiếp nhận thông tin về tác hại thuốc lá mà mình đưa ra, đây là điều đáng mừng. Vì khi họ lắng nghe, nghĩa là họ sẽ suy nghĩ về những điều mình nói. Do đó, mình cố gắng chọn lọc thông tin, áp dụng linh hoạt với mong muốn lớn nhất là họ có quyết tâm cai thuốc lá thành công. Đối với một số người, mình mang chính câu chuyện của gia đình mình: Bố mình hút xong bỏ thành công, con trai hút thuốc lá điện tử và cũng đã cai… để thuyết phục mọi người” - chị Hương cho biết thêm.
Theo quan sát của chị Hương, tại khu dân cư chị sinh sống và bạn bè, người thân, không ít người đã bỏ được thuốc lá, song khi đến chỗ có nhiều người hút thuốc lá sẽ hút lại. Đặc biệt là một số nhóm người cao tuổi nhàn rỗi thường xuyên tụ tập uống trà, hút thuốc lá, thuốc lào. “Có thể ai cũng biết là hút thuốc thì có hại, nhưng tác hại như thế nào, ra sao và làm thế nào để cai thuốc lá thành công thì hầu hết mọi người không tìm hiểu. Thêm nữa, một số người bày tỏ muốn cai thuốc nhưng lại không tìm hiểu phương pháp cai phù hợp với đặc điểm công việc, thói quen của cá nhân nên rất khó cai thành công. Với nhiều biện pháp cai nghiện thuốc lá cũng như thuốc hỗ trợ cai thuốc lá đã được Bộ Y tế công nhận được biết đến qua lớp tập huấn, tôi mạnh dạn giới thiệu, tư vấn cho mọi người” - chị Hương nói.
Chương trình Phòng, chống tác hại của thuốc lá được Bộ Y tế triển khai từ năm 2013. Hằng năm, đơn vị đầu mối là Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tham mưu và tổ chức các hoạt động nền nếp, ngày càng sâu rộng theo từng mục tiêu cụ thể, thiết thực của chương trình nhằm thực thi hiệu quả Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá đã được quan tâm chỉ đạo và coi là nhiệm vụ quan trọng để thay đổi hành vi trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá. Nhờ vào việc thực hiện rộng rãi công tác giáo dục, thông tin tuyên truyền, những năm gần đây, nhận thức của người dân về tác hại của khói thuốc đã có sự thay đổi rõ rệt, tỉ lệ hút thuốc lá theo đó cũng có xu hướng giảm, tỉ lệ số người cai thuốc lá đã tăng lên rõ rệt.
Năm 2024 là năm đầu tiên hoạt động tập huấn tư vấn cai nghiện cho đối tượng là nhân viên y tế thôn/ khu phố được triển khai tại Bắc Ninh nhằm mở rộng đối tượng tác động và hiệu quả của chương trình Phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn tỉnh. Ông Bùi Thế Thực, Trưởng khoa Truyền thông - Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cán bộ đầu mối Chương trình Phòng, chống tác hại của thuốc lá tỉnh Bắc Ninh cho biết, thời gian qua, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã hoàn thành 4 lớp tập huấn với 400 cộng tác viên y tế thuộc địa bàn thành phố Bắc Ninh và thị xã Thuận Thành tham dự.
“Mục tiêu cuối cùng của các lớp tập huấn là các cộng tác viên hiểu rõ về tác hại của thuốc lá, có kiến thức về chính sách, pháp luật, nội quy, quy định liên quan đến thuốc lá, lợi ích của việc cai thuốc lá, nắm vững về cách bỏ thuốc lá cũng như những trở ngại khi cai thuốc lá và cách giải quyết… Đây là những điều kiện cần thiết để người tư vấn cai nghiện thuốc lá tại cộng đồng áp dụng hiệu quả trên thực tế. Thời gian tới, dự kiến hoạt động tập huấn sẽ tiếp tục được mở rộng tại các địa phương khác, phấn đấu đẩy mạnh hoạt động tư vấn cai nghiện ở tất cả các huyện, thị xã, thành phố” - ông Thực nhấn mạnh.