Nhà khoa học của nông dân

Xuất thân từ gia đình thuần nông, tốt nghiệp chuyên ngành công nghệ sinh học (Học viện Nông nghiệp Việt Nam), anh Nguyễn Thanh Liêm nuôi ước mơ tạo dựng một cơ sở sản xuất nông nghiệp theo hướng an toàn. Năm 2015, anh cải tạo lại khu chuồng trại chăn nuôi hơn 1,3 ha của gia đình. Sau gần 1 năm, dùng chế phẩm sinh học để xử lý đất, anh Liêm chia thành 3 khu sản xuất, trong đó 2.000m2 ao vừa nuôi thả các loại cá vừa trữ nước tưới rau; chuồng trại chăn nuôi bò, gà và phần lớn diện tích trồng rau sạch. Tự nghiên cứu, thử nghiệm trồng các loại cây khác nhau để tìm hướng sản xuất phù hợp, ban đầu anh chỉ trồng các loại rau ngắn ngày nên hiệu quả kinh tế không cao. Đến năm 2017, anh Liêm huy động nguồn vốn đầu tư xây dựng hơn 700m² nhà lưới, trồng 2.200 cây cà chua, hơn 3.000 cây dưa chuột, dưa lê trái vụ và một số loại cây ăn quả theo hướng công nghệ cao. Mô hình này mang lại giá trị kinh tế cao gấp 5 lần trồng lúa.
Từ thành công ban đầu, anh Liêm liên kết với 7 hộ dân trong xã thành lập HTX Nông nghiệp hữu cơ công nghệ cao Liêm Anh trên diện tích 5ha. Việc thành lập HTX để liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản không chỉ mang lại hiệu quả cao, cải thiện thu nhập cho nông dân mà còn góp phần phát huy lợi thế của địa phương, đặc biệt là giải quyết được bài toán được mùa, mất giá ở các hộ sản xuất nhỏ lẻ. Năm 2020, anh Liêm trồng thử nghiệm gần 100 gốc nho xanh và nho tím không hạt. Sau 6 tháng, nho cho thu hoạch mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nối tiếp thành công, năm 2021, HTX mở rộng diện tích, trồng thêm 1.500 gốc nho gồm nho xanh không hạt, nho tím không hạt, nho mẫu đơn và nho ngón tay với quy mô 3 trang trại, tổng diện tích 3.500 m² nhà màng.

Anh Nguyễn Thanh Liêm tại lễ vinh danh “Nhà khoa học của nhà nông”

Từ thực tế sản xuất, cùng với kiến thức qua học tập, nghiên cứu, anh Liêm tìm ra các giải pháp cải tiến kỹ thuật, đem lại hiệu quả sản xuất cao. Đơn cử như việc cải tạo đất, ủ phân hữu cơ, phòng trừ sâu bệnh bằng vi sinh vật. Theo anh Liêm, việc lạm dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật gây tác động tiêu cực đến nguồn đất, khiến cho đất bạc màu, chai cứng, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng cây trồng và sức khỏe người sản xuất. Anh sử dụng các vi sinh vật như: nấm trichodema để phòng và trị các bệnh về nấm trên cây trồng (nấm sương mai, phấn trắng, mốc xám…), ủ các loại phân giúp diệt nấm bệnh phân hủy nhanh (phân gà, bò, cá, đỗ tương, phôi nấm thải) và dùng để cải tạo đất làm cho tơi xốp, diệt các nấm bệnh trong đất; nấm xanh, nấm tím, nấm trắng, vi khuẩn bacilus thuringiensic dùng để diệt các loại sâu và côn trùng (sâu xanh, sâu xám, bọ trĩ, nhện đỏ, rệp sáp…). Các loại vi sinh này có thể tự nhân sinh khối lên tiết kiệm chi phí, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như các vi sinh vật có lợi khác, môi trường xung quanh. Ngoài ra, còn nhân vi sinh vật bản địa, các phụ phẩm nông nghiệp như cám gạo, đường, men rượu, chuối chín, bã đậu… để ủ phân cải tạo đất và phân bón cho cây trồng.
Riêng với diện tích trồng nho, anh Liêm đầu tư xây dựng nhà màng nhằm giảm bớt phụ thuộc vào yếu tố thời tiết, mùa vụ, giảm tác hại của các loại côn trùng. Trong nhà màng, anh lắp đặt hệ thống tưới cung cấp chất dinh dưỡng tự động theo tiến độ sinh trưởng, phát triển của cây nên kiểm soát hoàn toàn dư lượng phân bón trong cây, cây phát triển khỏe, năng suất chất lượng cao, giảm nhân công chăm sóc.
Theo anh Liêm, để tạo được sự tin tưởng lâu dài của người tiêu dùng, HTX Liêm Anh lựa chọn hướng sản xuất “nói không với các hóa chất độc hại”, áp dụng quy trình sản xuất thân thiện với môi trường; sản phẩm chất lượng có giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, có tem truy xuất nguồn gốc.
Bắt nhịp với xu hướng, anh Liêm phát triển mô hình vườn trải nghiệm. Tại đây, du khách được thăm vườn trồng nho, tìm hiểu quy trình trồng nho, tận mắt, tận tay thu hoạch những chùm nho tươi trên cây và thưởng thức trực tiếp tại vườn. Nhờ vậy, trang trại của anh Liêm được nhiều du khách trong và ngoài tỉnh tìm đến tham quan, trải nghiệm.
Với tinh thần dám nghĩ dám làm, những sáng kiến cải tiến kỹ thuật của anh Liêm được áp dụng hiệu quả trong quá trình sản xuất được Hội đồng giải thưởng Trung ương trao tặng danh hiệu “Nhà khoa học của nhà nông”. Những sáng kiến này, góp phần giúp mô hình sản xuất của anh nâng cao hiệu quả, năng suất, sản lượng, chất lượng nông sản và quảng bá hình ảnh, đáp ứng thị hiếu của khách hàng.