Gặp gỡ vợ chồng người cao tuổi say mê hát Quan họ

Có lẽ do gần cả cuộc đời gắn bó với văn hóa văn nghệ nên mặc dù đã bước sang tuổi 90 (đối với cụ ông) và ngoài 80 (đối với cụ bà) mà cả hai đều hết sức hoạt bát, lanh lợi; mắt vẫn tinh tường, tai vẫn thính, lúc nào cũng vui vẻ, thân mật. Điều đáng nể phục là hằng tuần, không mấy ngày cả hai cụ vẫn làm bạn cùng chiếc xe máy cũ đi giao lưu hát, truyền dạy Quan họ, thể dục dưỡng sinh Thái cực Trường sinh đạo ở các xã, các phường xung quanh Thành phố.
Sinh năm 1930 tại thôn Tân Ấp, Thị Cầu (nay là Khu 6, phường Đáp Cầu, thành phố Bắc Ninh), chàng thanh niên Nguyễn Văn Hiển lớn lên và trưởng thành trong khí thế sục sôi của cao trào Cách mạng Tháng Tám. Năm 1951, Nguyễn Văn Hiển vào bộ đội, được phục vụ ở đơn vị thông tin thuộc Bộ Tư lệnh Liên khu Việt Bắc. Năm 1958, anh phục viên. Tại nơi cư trú, ngoài đảm đương chức Khu đội trưởng kiêm Bí thư chi đoàn khu phố Tiền - Ninh - Vệ. Chính qua hoạt động ở đơn vị tự vệ này, anh đã quen cô gái Lê Thị Tiếu, người cũng đam mê văn hóa văn nghệ như mình, và sau đó đã nên vợ nên chồng. Từ năm 1960 đến năm 1981, Nguyễn Văn Hiển được tuyển vào công tác tại Nhà máy cơ khí Đáp Cầu. Do có năng khiếu và tinh thần nhiệt huyết, anh được Ban Giám đốc giao nhiệm vụ đặc trách phong trào tại Nhà máy. Nguyễn Văn Hiển hoạt động năng nổ, say sưa ngày đêm, không những hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, chức trách chuyên môn với 4 năm được bầu là chiến sĩ thi đua mà còn góp phần không nhỏ đưa phong trào văn hóa văn nghệ nói chung, hát dân ca Quan họ nói riêng ở cơ quan phát triển lên một bước mới, thật đáng ghi nhận.
Khi còn cư trú ở phường Tiền An (Từ năm 1990 đến 2002), nghĩa là sau 12 năm Câu lạc bộ hát dân ca Quan họ ở đây được thành lập, Nguyễn Văn Hiển luôn được tín nhiệm giữ chức Chủ nhiệm. Từ năm 2002, phường Suối Hoa ra đời, gia đình cụ chuyển về đây sinh sống. Thế là từ đó đến nay, suốt 17 năm, cụ vẫn được tập thể tin tưởng bầu làm Chủ nhiệm Câu lạc bộ Quan họ phường Suối Hoa. Nếu những ngày đầu hội viên chỉ tính trên đầu ngón tay, thì đến nay đã thu hút hơn 50 người tình nguyện tham gia ở nhiều lứa tuổi, trên nhiều lĩnh vực công việc khác nhau. Điều phấn khởi nhất, không những Câu lạc bộ ngày càng lớn mạnh về số lượng mà chất lượng cũng được nâng lên rõ rệt. Trong các năm (từ 2002 đến 2006) tỉnh có chủ trương mở các Lán trình diễn Quan họ thuộc các địa phương ở Hội Lim, Câu lạc bộ đều hứng khởi tham gia. Những năm gần đây, tại các cuộc thi hát đối Quan họ đầu xuân ở Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, Câu lạc bộ đều có từ 2 đến 3 đôi tham dự. Nhiều cặp đôi, nhiều cá nhân đã đạt giải xuất sắc, được trao huy chương vàng, bạc, đồng... Gần đây nhất, tại cuộc thi truyền hình trực tiếp tại Đài Truyền hình Bắc Ninh cuối tháng 12-2018, với 6 đơn vị trong toàn tỉnh tham gia, Câu lạc bộ Quan họ phường Suối Hoa đã giành giải nhất, trong đó có vai trò đóng góp không nhỏ của hai cụ cùng hai cô con gái Nguyễn Thị Bình và Nguyễn Thị Thủy. Đó cũng là mốc son đánh dấu bước trưởng thành mới trong quá trình phát triển đi lên mà Câu lạc bộ đã đầu tư xây dựng trong nhiều năm qua.
Đam mê đến cháy bỏng nghiệp hát Quan họ cổ từ những năm sáu mươi của thế kỷ trước, tính nay đã 50 năm. Suốt 50 năm ấy,với gần 30 năm giữ vai trò chủ trì ở các Câu lạc bộ, cụ Nguyễn Văn Hiển đã có những đóng góp tích cực vào việc khôi phục, giữ gìn và đẩy mạnh phong trào hát dân ca Quan họ trên quê hương Kinh Bắc - Bắc Ninh. Trong đó, cụ đã truyền dạy, hướng dẫn cho hàng trăm đối tượng qua các thế hệ, ở nhiều lứa tuổi khác nhau. Với những thành tích đã đạt, cụ được Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam, lãnh đạo Ủy Ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh và phường Suối Hoa tặng nhiều Bằng và Giấy khen; được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch trao tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Văn hóa - Thể thao và Du lịch” cùng nhiều phần thưởng quí trọng khác.
Nhân sự kiện 10 năm (2009 - 2019), Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại... và đầu năm mới Kỷ Hợi 2019, mong sao hai cụ bình an, vui khỏe, tiếp tục dâng hiến niềm đam mê, nhiệt huyết của mình duy trì Câu lạc bộ Quan họ phường Suối Hoa luôn phát triển bền vững, góp phần chắp cánh cho Dân ca Quan họ của địa phương nói riêng, toàn tỉnh nói chung vươn lên tầm cao mới, xứng danh với miền đất “Ngàn năm văn hiến”.

Bắc Ninh, tháng 2, năm 2019