Chó hoang Dingo hay là Câu chuyện mối tình đầu

Chó hoang Dingo hay là Câu chuyện mối tình đầu là tác phẩm nổi tiếng nhất của Ruvim Ixaevich Phraerman (1891 - 1972), nhà văn Nga chuyên viết cho thiếu nhi. Giản dị và nên thơ, Chó hoang Dingo hay là Câu chuyện mối tình đầu từ lâu đã trở thành một tuyệt tác kinh điển của văn học thiếu nhi Nga, làm lay động bao trái tim bạn đọc, những ai đã, đang và sẽ từ giã tuổi thơ. Tác phẩm đã được chuyển thể thành phim năm 1962.

Bìa cuốn Chó hoang Dingo hay là Câu chuyện mối tình đầu của Nhà xuất bản Hội Nhà văn.

Mở đầu câu chuyện là hình ảnh một cô bé đang ngồi câu cá hồi trong một khung cảnh đẹp như thơ của buổi hoàng hôn. Dòng sông, nơi cô bé đang đắm chìm mơ mộng, khát khao được thấy những vùng đất khác, nơi dòng sông bắt nguồn và chảy đến, muốn được thấy những loài vật khác “như con chó Úc Dingo chẳng hạn”, đang cuộn chảy trong trái tim tràn đầy rung động của tuổi 15. Trại hè, nơi cô bé đã chọn để nghỉ liền trong 5 năm cùng các bạn đội viên Đội Thiếu niên, nơi cô luôn thích thức dậy mỗi buổi sáng để ngắm những giọt sương long lanh, thích tiếng kèn đồng trong rừng sâu rúc lên như tiếng nai, thích cả món “mật” kiến, cả những bài hát bên đống lửa trại mà em biết nhóm nhanh hơn, giỏi hơn tất cả các bạn trong chi đội. Nhưng không hiểu sao, bỗng nhiên cô bé thấy nơi này không còn vui tươi như hồi trước nữa. Tanhia đang lớn lên, những trầm tư lứa tuổi và những dỗi hờn vô cớ của tuổi mới lớn khiến cô bé thấy mọi thứ không còn lấp lánh như trước.
Tanhia sống cùng mẹ ở một thành phố phương Bắc xa xôi của nước Nga. Bố Tanhia yêu một người phụ nữ khác nên đã bỏ mẹ em, bỏ nhà đi từ nhiều năm trước, lúc Tanhia mới có 8 tháng tuổi, đang sống cùng người phụ nữ đó ở Matxcơva. Tanhia chơi thân với Phinca, cậu con trai của bác thợ săn. Là bác sỹ, mẹ Tanhia luôn bận rộn với công việc ở bệnh viện. Cô bé thường được bà vú nuôi chăm sóc, ngoài giờ học Tanhia thường chơi cùng cậu  bạn thân Phinca, bạn học và hàng xóm nhà em.
 Rồi một ngày, bố Tanhia đột ngột trở về thành phố, mang theo người vợ mới và cậu con trai nuôi của hai người, Colia. Gặp lại bố sau chừng ấy năm, Tanhia vừa muốn gần gũi bố lại vừa thấy bố xa cách. Bố Tanhia, một người đàn ông dũng cảm và đôn hậu, trong sâu thẳm luôn rất yêu thương con gái. Cô bé dễ dàng giận trước sự quan tâm hồn nhiên của bố khi nghĩ con gái vẫn còn rất bé, thay vì tặng hoa cho lần đầu gặp mặt sau nhiều năm xa cách, ông lại mua kẹo cho Tanhia. Mỗi cuối tuần, đến nhà bố chơi, Tanhia lại có dịp gặp gỡ cậu bạn học mới, Colia. Dần dà, những va chạm, xung đột hàng ngày đã làm nảy nở tình bạn giữa Tanhia và Colia. Những xúc cảm thơ ngây, lúc dữ dội lúc dịu êm, khi ồn ào, khi lặng lẽ len lỏi trong trái tim mới lớn của Tanhia. Cô bé vô tư Tanhia bỗng hay rơi vào trạng thái dỗi hờn, buồn bã thất thường. Từ chỗ ghét cay ghét đắng Colia, Tanhia đã đem lòng cảm mến cậu bạn lúc nào không biết.
Đọc từng trang, từng trang sách, Chó hoang Dingo đã chạm tới những điều nhỏ nhất, tinh tế và đẹp đẽ nhất trong tâm hồn của tuổi hoa niên. Tình cảm trong sáng giữa Tanhia và Colia, tình cảm thuần khiết Phinca luôn dành cho Tanhia, mọi nỗi lòng riêng tư của cô bé cũng như hai cậu bé luôn được giãi bày nhẹ nhàng, sâu lắng. Hình ảnh Tanhia dũng cảm, mạnh mẽ, vật lộn trong cơn bão tuyết để cứu Colia gây ấn tượng mạnh với bạn đọc.
Tiếp xúc nhiều với bố, cảm nhận được tình yêu thương bố dành cho mình và bản thân cũng ngày càng hiểu và yêu bố hơn, Tanhia vẫn luôn canh cánh trong lòng lý do bố mẹ ly hôn. Một lần, không kiềm chế được, Tanhia buột miệng hỏi mẹ, mẹ cô lặng thinh hồi lâu rồi bình thản trả lời “người ta sống với nhau khi yêu nhau, còn khi không yêu nhau nữa thì người ta không chung sống, họ chia tay nhau.”  Tanhia sửng sốt và xót xa khi bất chợt nhận ra mẹ vẫn yêu bố biết bao! Hai mẹ con quyết định chuyển đến thành phố khác, nơi không có bố Tanhia và gia đình mới của ông. Vậy là Tanhia chia tay người bạn thân từ thuở nhỏ Phinca và rung động đầu đời của cô, Colia, khi cả hai cậu đều nhận rõ tình cảm của mình đối với Tanhia. Câu chuyện kết thúc nhưng dư âm và dư vị  của mối tình đầu tuyệt đẹp thì còn đọng mãi.
Là nhà văn Nga chuyên viết cho thiếu nhi, từng làm nhiều nghề: kế toán, giáo viên, vẽ đồ án và đánh cá, từng tham gia cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, Ruvim Ixaevich Phraerman đã từng tâm sự “…Cũng như nhiều nhà văn khác, tôi đã bị cái tình cảm thức dậy trong thời kỳ “buổi sáng của cuộc đời” này lôi cuốn từ lâu. Tôi đã nghĩ về cuốn truyện trong những năm đầy lo âu trước chiến tranh. Tôi muốn chuẩn bị tâm hồn của những bạn trẻ cùng thời với tôi trước những thử thách của cuộc đời trong tương lai, muốn kể cho họ một điều gì đó đẹp đẽ, rằng trong cuộc đời có biết bao nhiêu cái đẹp tuyệt vời mà vì nó ta có thể cần phải hy sinh…”.
Sách do Lê Ngọc Mai dịch từ nguyên bản tiếng Nga, bản quyền tiếng Việt thuộc về Công ty Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam, Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành năm 2015.