Bắc Ninh chú trọng đào tạo, truyền dạy Dân ca Quan họ

Các nghệ nhân truyền dạy Quan họ cho các cháu thiếu nhi.

Để Dân ca Quan họ Bắc Ninh được lan rộng trong các tầng lớp nhân dân trong tỉnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức lớp tập huấn nghiệp vụ trong thời gian 10 ngày cho các nghệ nhân về một số kỹ năng, nội dung liên quan trong việc truyền dạy Dân ca Quan họ Bắc Ninh trong gia đình và cộng đồng.

Trung tâm Văn hóa tỉnh đã mở trên 20 lớp dạy hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh tại 8 huyện, thị xã và thành phố, với trên 40 học viên mỗi lớp; tái bản tập sách 200 bài hát Quan họ đối đáp làm tài liệu cho các nghệ nhân truyền dạy.

Cùng với truyền dạy trực tiếp của các nghệ nhân, hình thức truyền dạy gián tiếp thông qua các phương tiện truyền thông nhất là truyền dạy qua Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Bắc Ninh. Đặc biệt, chương trình “Dạy hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh” trên truyền hình do Đài PT-TH thực hiện với sự hướng dẫn của các nghệ sỹ nổi tiếng như: Nghệ sỹ Nhân dân Thúy Hường; Nghệ sỹ Ưu tú Hải Xuân, Khánh Hạ; nghệ sỹ Minh Thùy... đưa khán giả tiếp cận và tìm hiểu những nét đặc trưng văn hoá độc đáo vùng Kinh Bắc cũng như sức sống của di sản văn hóa Dân ca Quan họ Bắc Ninh qua những làn điệu trữ tình, đằm thắm thiết tha.

Hát Quan họ trên thuyền là hình thức diễn xướng được đông đảo người dân ngưỡng mộ.

Trường Trung cấp Văn hoá, Nghệ thuật và Du lịch Bắc Ninh là đơn vị chuyên đào tạo, bồi dưỡng năng khiếu văn hóa, nghệ thuật góp phần tích cực vào sự nghiệp bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá Dân ca Quan họ Bắc Ninh. Trong đó, khoa Dân ca Quan họ được đào tạo bài bản theo giáo trình giảng dạy chuyên nghiệp bậc trung cấp hệ chính quy 03 năm dựa trên chương trình khung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Năm 2011, Nhà trường biên soạn, phát hành và đưa bộ giáo trình giảng dạy Dân ca Quan họ Bắc Ninh vào giảng dạy trong nhà trường. Từ năm 2009 đến 2018, Nhà trường tổ chức tuyển sinh và đào tạo 10 lớp hệ Trung cấp chính quy chuyên ngành Nghệ thuật biểu diễn Dân ca Quan họ Bắc Ninh, với 360 học viên. Các học sinh sau khi ra trường trở thành diễn viên của Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh, tuyên truyền viên của Trung tâm Văn hóa tỉnh, cô giáo dạy thanh nhạc ở các trường phổ thông, hoặc trở thành các hạt nhân văn nghệ về gây dựng phong trào tại cơ sở

Trường Trung cấp Văn hóa Nghệ thuật tỉnh còn tổ chức nhiều lớp truyền dạy, quảng bá Dân ca Quan họ Bắc Ninh cho những người yêu thích Dân ca Quan họ Bắc Ninh ở trong nước và quốc tế: Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng Dân ca Quan họ Bắc Ninh cho các tỉnh Hải Dương, Hưng Yên...với số lượng 300 học viên; tổ chức 3 lớp truyền dạy Dân ca Quan họ Bắc Ninh tại tỉnh Bình Dương, thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh; tổ chức dạy hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh cho một số lưu học sinh quốc tịch cộng hòa Pháp đang học và thực tập sinh tại Việt Nam.

Nhận thức sâu sắc việc đưa di sản văn hóa vào giảng dạy trong trường học là một giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa Dân ca Quan họ Bắc Ninh, góp phần bồi đắp tâm hồn cho thế hệ trẻ, khơi dậy niềm tự hào về truyền thống văn hóa quý báu của quê hương, từ năm học 2011- 2012, tỉnh Bắc Ninh đưa Dân ca Quan họ vào giảng dạy tại các trường học cho các em học sinh từ mầm non cho đến phổ thông. Nội dung giáo trình dạy hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh trong các trường phổ thông do Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch đã phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo thực hiện biên soạn.

Nhà chứa là không gian đặc biệt chứa đựng nhiều giá trị văn hóa của các làng quan họ vùng Bắc Ninh-Kinh Bắc.

Nhằm bảo tồn một không gian văn hóa mang đậm bản sắc văn hóa Quan họ, tỉnh Bắc Ninh tiến hành Quy hoạch chi tiết quần thể văn hóa khu Thủy tổ Quan họ Bắc Ninh, xã Hòa Long, thành phố Bắc Ninh với diện tích là 247.394m², gồm tổng thể không gian quần thể di tích lịch sử Thủy tổ Quan họ: Đình Diềm, đền thờ Vua Bà, chùa Hưng Sơn, Đền cùng Giếng Ngọc, không gian lễ hội và mở rộng không gian, quy mô, nâng cao tầm vóc, vai trò của khu văn hóa gốc - Thủy tổ Quan họ… Hỗ trợ bổ sung tu bổ, tôn tạo phần Hậu cung (đình Viêm Xá), là địa điểm thường diễn ra các hoạt động sinh hoạt văn hoá Quan họ của cộng đồng thôn Viêm Xá, xã Hoà Long, thành phố Bắc Ninh.

Để bảo tồn và phát huy giá trị của Nhà chứa Quan họ- một thiết chế văn hóa đặc thù riêng có của người Quan họ; nơi diễn ra các sinh hoạt văn hóa Quan họ, giao lưu, truyền dạy; giữ vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa Dân ca Quan họ Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh đã triển khai xây dựng và đưa vào sử dụng 5 Nhà chứa Quan họ cho các làng Quan họ cổ gồm: Nhà chứa Quan họ thị trấn Lim (huyện Tiên Du); Nhà chứa Quan họ khu Đương Xá (phường Vạn An, thành phố Bắc Ninh); Nhà chứa Quan họ thôn Viêm Xá (xã Hòa Long, thành phố Bắc Ninh); Nhà chứa Quan họ phường Thị Cầu (thành phố Bắc Ninh); Nhà chứa Quan họ số 2 thị trấn Lim (huyện Tiên Du).

Theo kế hoạch đến năm 2022, tỉnh Bắc Ninh tiếp tục đầu tư xây dựng 9 nhà chứa Quan họ.