Đẩy mạnh truyền thông về nghề công tác xã hội ứng phó với già hóa dân số

Quang cảnh hội thảo.

Theo Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hà, từ năm 2014, Việt Nam đã chính thức bước vào quá trình già hóa dân số. Dự báo, nước ta chỉ mất không tới 20 năm để tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên tăng từ 7% lên 14% tổng dân số (tức là chuyển từ giai đoạn “đang già ”sang “già”), tốc độ thuộc hàng cao nhất thế giới, thậm chí đến năm 2038, nhóm người cao tuổi ở Việt Nam chiếm đến 20% tổng dân số. Điều này đang đặt ra nhiều thách thức cho việc bảo đảm hạ tầng và an sinh xã hội đáp ứng nhu cầu của một xã hội già hóa dân số nhanh chóng, trong khi nhiều người còn đang sống ở mức nghèo, cận nghèo. Hiện nay, hầu hết người cao tuổi (NCT) có sức khỏe kém, ngày càng sống thu mình, cô đơn do các hỗ trợ truyền thống từ đại gia đình bị thu hẹp vì số con giảm; số người ở độ tuổi lao động đi làm ăn xa tăng. Chính vì vậy, trong chăm sóc và phát huy vai trò của NCT, công tác xã hội (CTXH) được đặt ra như một nhiệm vụ cấp bách, là cầu nối hiệu quả trong thực thi các chính sách về an sinh xã hội, bảo đảm mục tiêu về an sinh xã hội của đất nước.

Mặc dù tình trạng già hóa dân số của Việt Nam đang diễn ra nhanh chóng, nhưng hoạt động CTXH đối với NCT hiện nay vẫn còn nhiều thách thức. Phần lớn các chính sách đối với NCT hiện mới chỉ chú trọng tính trợ cấp, cứu trợ, còn các hoạt động chăm sóc đời sống tinh thần cho NCT (với sự tham gia của NCT) còn mang tính phong trào. Hơn nữa, ngành CTXH với các loại hình dịch vụ chuyên môn về chăm sóc NCT ở nước ta còn thiếu và yếu. Các yếu tố, điều kiện cho sự phát triển ngành còn thiếu như khung pháp lý, các phương pháp khoa học, nguồn nhân lực cho mạng lưới CTXH,...  Bên cạnh đó, nhận thức và thái độ của các cá nhân, gia đình và cộng đồng về CTXH đối với NCT còn nhiều hạn chế; đa số vẫn còn coi CTXH là sự trợ giúp, cách nhìn nhận vấn đề liên quan đến CTXH của cá nhân, cộng đồng với NCT vẫn còn mang tính chất từ thiện, phong trào.

Về giải pháp nâng cao hiệu quả CTXH nhằm thích ứng với vấn đề già hóa dân số, các chuyên gia về CTXH đều cho rằng trong tương lai gần, Việt Nam sẽ có hàng triệu NCT cần đến sự hỗ trợ xã hội với các nhu cầu đa dạng. Do vậy, việc hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về trợ cấp xã hội và hoàn thiện các chương trình cung ứng dịch vụ CTXH trong chăm sóc NCT là rất cần thiết, nhằm bảo đảm an sinh và nâng cao chất lượng sống cho NCT. Để nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về vấn đề này thì báo chí là kênh thông tin quan trọng góp phần đưa chính sách pháp luật sớm đi vào cuộc sống, giúp mọi người cũng như các cơ quan chức năng hiểu đúng, đủ, kịp thời từ đó chung tay giải quyết những hệ quả trước quá trình già già hóa dân số tất yếu xảy ra với Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới.