Từ chủ trương đến hiệu quả phát triển nông nghiệp bền vững

Công ty TNHH Nông nghiệp CNC Hồ Gươm-Bắc Ninh trồng hơn 5ha tía tô xanh tại xã Lâm Thao xuất khẩu lá sang thị trường Nhật Bản.

Lần giở lại những ký ức sau hai chục năm, ông Nguyễn Hữu Long, nguyên Bí thư Huyện ủy Lương Tài đầu tiên sau ngày tái lập kể: Lương Tài xác định phát triển nông nghiệp hàng hóa là chủ đạo, vì vậy huyện chủ trương thâm canh các giống lúa năng suất cao; tận dụng ao hồ, sông phát triển các mô hình V.A.C; các địa phương ven sông tăng cường trồng cây màu tạo thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung...

Với định hướng đó nên vài năm sau ngày tái lập, Lương Tài đã thực sự trở thành điểm sáng về mô hình nuôi trồng thủy sản kết hợp trồng cây ăn quả. Để lưu thông hàng hóa, huyện phát động phong trào xây dựng giao thông nông thôn, giao thông nội đồng cho xe cơ giới vào tận ruộng thu mua nông sản, đồng thời vận dụng chính sách cải tạo các tuyến đường tỉnh 282, 281, 280 và bê tông hóa mặt đê... tạo mạng lưới giao thông thuận tiện. Đặc biệt, từ khi cầu Hồ vắt ngang dòng sông Đuống rồi đến Cầu Bình Than đã làm hiện thực những giấc mơ, mở ra cánh cửa lớn, tạo đòn bẩy, làm chuyển động, đổi thay không chỉ Lương Tài mà cả vùng Nam Đuống gian khó trước đây đang bật dậy toàn diện trên con đường đổi mới, xây dựng nông thôn hiện đại, phát triển kinh tế nông nghiệp hàng hóa. Trở thành vựa lúa lớn của tỉnh, cung cấp lương thực cho vùng Bắc Đuống và một số tỉnh, thành phố lân cận như Hà Nội, Hải Phòng... Ông Phạm Thanh Toàn, nguyên Bí thư Huyện ủy Lương Tài cho biết: Lương Tài phát triển nông nghiệp nhưng phải xác định là một nền nông nghiệp nằm trong tỉnh công nghiệp, ứng dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật vào các khâu sản xuất. Chính vì vậy, huyện bắt đầu tiếp cận, mời gọi thu hút các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp vào địa phương. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để đưa nông nghiệp Lương Tài theo hướng ứng dụng công nghệ cao.
Tiếp nối mạch nguồn sáng tạo, năng động, những năm gần đây, huyện Lương Tài đã thực hiện nhiều giải pháp khai thác triệt để tiềm năng đất đai, nguồn nhân lực nhằm khuyến khích các nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân đẩy mạnh phát triển kinh tế nông nghiệp toàn diện, bền vững. Ưu tiên phát triển nông nghiệp theo hướng áp dụng công nghệ cao, công nghệ sạch, an toàn, khuyến khích các nhà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp chế biến nông sản, tập trung xây dựng những cánh đồng chuyên canh, thâm canh theo hướng sản xuất hàng hóa có giá trị kinh tế cao, sử dụng nhiều lao động địa phương. Trong đó Nghị quyết số 03-NQ/HU ngày 2-10-2017 của Huyện ủy về chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa giai đoạn 2018-2020 được cụ thể hóa bằng Kế hoạch số 53 của UBND huyện đang mang lại hiệu quả tích cực, khuyến khích được người dân, doanh nghiệp tích tụ ruộng đất phát triển sản xuất theo quy mô tập trung.
Thực hiện chủ trương này, HTX Phú Quý mạnh dạn thuê 11 ha ruộng bãi trũng cấy lúa không hiệu quả của xã Mỹ Hương với thời hạn 20 năm. Được sự ủng hộ, đồng thuận của chính quyền và các hộ dân, cuối năm 2017, HTX hoàn thành thủ tục thuê đất và quy hoạch, trồng cây ăn quả với quy mô trang trại hiện đại, ứng dụng công nghệ tưới và cung cấp thức ăn dinh dưỡng hữu cơ cho cây cũng được thực hiện bằng hệ thống bơm tự động. Nhóm cây chính mà HTX đưa vào trồng tại đây là cam canh, cam Úc, chanh Mỹ và bưởi da xanh. Dự kiến, cây sẽ cho thu sản phẩm vào năm 2020 với sản lượng ban đầu khoảng 400 tấn. Từ chính sách hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa giai đoạn 2018-2020 được đưa vào cuộc sống, tại xã Mỹ Hương, nhiều diện tích đất trồng lúa với quy mô từ 5-10 ha cũng đang được chuyển đổi sang nuôi trồng thủy sản và trồng cây ăn quả. Ông Nguyễn Hữu Thược, Chủ tịch UBND xã Mỹ Hương cho biết đến năm 2020, Mỹ Hương chuyển đổi thành công hơn 60 ha ruộng trũng sang trồng cây ăn quả và cây nông sản sạch tạo giá trị kinh tế cao cho người nông dân.
Chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa là hết sức cần thiết và phù hợp với một huyện nông nghiệp nhằm khuyến khích người dân và doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, ứng dụng công nghệ, phát triển vùng sản xuất tập trung, mang lại giá trị kinh tế cao. Nghị quyết đã sớm được người dân và doanh nghiệp đón nhận. Đến nay, Lương Tài đã chuyển đổi được gần 170 ha diện tích từ trồng lúa sang sản xuất rau, hoa, cây dược liệu, cây ăn quả tập trung, chăn nuôi... cho hiệu quả kinh tế cao, tạo diện mạo mới cho nền sản xuất nông nghiệp của địa phương.
Được biết, năm 2019, nhu cầu đăng ký chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa của các địa phương với tổng kinh phí đề nghị hỗ trợ là trên 20 tỷ đồng cho việc thực hiện liên kết tiêu thụ sản phẩm; lắp đặt hệ thống phun tưới, cải tạo đồng ruộng, chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa… Lĩnh vực chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh với việc khai thác hiệu quả 1.300 ha diện tích nuôi trồng thủy sản, hơn 700 lồng nuôi cá trên sông, hình thành gần 200 trang trại vừa và nhỏ phát triển theo quy mô công nghiệp và bán công nghiệp, có mức thu nhập từ hàng chục đến hàng trăm triệu đồng/năm... đưa giá trị 1 ha canh tác trồng trọt và nuôi trồng thủy sản của huyện đạt 171 triệu đồng/năm, tăng gấp hơn 5 lần so với năm 2000; toàn huyện đã hình thành 45 vùng sản xuất lúa năng suất, chất lượng cao, 74 vùng trồng cây rau màu hàng hóa, cây ăn quả tập trung, có quy mô từ 2,5 ha trở lên.
Đặc biệt, có nhiều doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất trồng trọt, chăn nuôi như Công ty cổ phần sản xuất, chế biến thực phẩm sạch Lương Tài; Công ty TNHH xuất nhập khẩu Hải Phong; Công ty TNHH lợn giống DABACO Lương Tài... Ngoài ra, các mô hình HTX dịch vụ nông nghiệp cũng được chú trọng mở rộng, hoạt động hiệu quả, tích cực ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, hình thành các mô hình liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm, đưa nông sản của huyện đến nhiều tỉnh, thành trong nước. Điển hình là mô hình trồng tía tô xanh lấy lá xuất khẩu sang Nhật Bản tại xã Lâm Thao cho thấy việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp đang là hướng đi hiệu quả. Năm 2016, Công ty TNHH Nông nghiệp CNC Hồ Gươm-Bắc Ninh thuê hơn 11 ha đất, đầu tư hàng trăm tỷ đồng xây dựng nhà kính, trang thiết bị kỹ thuật trồng tía tô xanh xuất khẩu lá sang thị trường Nhật Bản. Tháng 7-2017, Công ty xuất lô hàng đầu tiên được các khách hàng ở Nhật Bản tiếp nhận và ký hợp đồng hiện nay trung bình xuất khẩu 3,6 triệu lá/tháng (khoảng 2,4 tấn). Qua hơn 2 năm hoạt động, quy mô sản xuất của công ty tiếp tục được mở rộng và nâng cao với nguồn nhân lực chất lượng là các kỹ sư ngành nông nghiệp. Đây đang là điểm nhấn trong sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao ở Lương Tài. Ông Nguyễn Xuân Bằng, Giám đốc công ty cho biết, đơn vị luôn nhận được sự chỉ đạo, kiểm tra từ lãnh đạo tỉnh, huyện và các ngành liên quan qua đó giúp công ty từng bước phát triển vững chắc. Năm 2019, các đối tác Nhật Bản và trong nước yêu cầu chất lượng sản phẩm cao hơn nhưng sản lượng vẫn tăng 1,5 lần so 2018. Hiện chúng tôi đang thử nghiệm hệ thống làm mát cho cây vào mùa hè; đồng thời tận dụng cây, lá loại ép lấy tinh dầu. Tuy nhiên, trước mùa mưa bão, để không bị ngập úng bảo đảm sản xuất, Công ty phải đầu tư khoảng 400 triệu đồng làm kênh mương, lắp đặt trạm điện...
Đồng chí Nguyễn Thị Hà, Chủ tịch UBND huyện Lương Tài khẳng định: Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả được đánh giá là hướng đi phù hợp với tình hình và điều kiện thực tiễn của địa phương. Với mục tiêu xây dựng kinh tế nông nghiệp phát triển bền vững, Lương Tài chỉ đạo các ngành tích cực đẩy mạnh hoạt động chuyển giao khoa học kỹ thuật, liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm, ưu tiên doanh nghiệp phát triển các mô hình chế biến nông sản thực phẩm công nghệ hiện đại, xây dựng thương hiệu; tiếp tục triển khai các chủ trương, chính sách, chương trình hỗ trợ phát triển nông nghiệp của tỉnh… Đây là đòn bẩy tạo động lực lớn cho nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của Lương Tài phát triển hiệu quả, vững chắc.
Về Lương Tài hôm nay đã thấy thấp thoáng một không gian đô thị với hệ thống giao thông thuận lợi bên những xóm thôn trù mật, làng mạc đông đúc, chợ quê tấp nập, ngõ xóm bình yên, mái đình, bến nước giữa những ngôi nhà cao tầng khang trang. Nơi ấy nuôi dưỡng, bồi đắp những con người hiếu học, khao khát vươn lên, nắm bắt những tiềm năng trong gian khó xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn.